Po ilu latach następuje przedawnienie długu u komornika sądowego?
- Pomoc zadłużonym
- Zwolnienie z 90% odsetek
- Ochrona przed komornikiem
- Upadłość konsumencka
- Antywindykacja
- Oddłużanie
Darmowa konsultacja prawnika – 30 minut z online analizą dokumentów w Twojej sprawie
Co to jest przedawnienie długu?
Instytucja przedawnienia została uregulowana w artykule 117 kodeksu cywilnego [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf] str. 29. Zgodnie z jego zapisami, wszelkie rozliczenia ulegają z czasem ekspiracji, co w praktyce oznacza, że po upływie określonego czasu dłużnik może uniknąć konieczności uregulowania zaległej płatności.
Dłużnik może uchylić się od zaspokojenia roszczenia wierzyciela, kiedy podniesie zarzut ekspiracji na drodze sądowej w toku postępowania cywilnego.
Przeterminowanie to instytucja prawna, która oznacza utratę możliwości dochodzenia roszczeń po upływie określonego czasu. W przypadku kosztów, przeterminowanie oznacza, że wierzyciel traci prawo do egzekwowania zobowiązania, a dłużnik może uchylić się od jego spłaty. W Polsce przedawnienie reguluje Kodeks cywilny (art. 117–125).
Przykład: Sąd zasądził na rzecz wierzyciela kwotę 10 000 zł wraz z odsetkami. Wyrok ten uprawomocnił się 1 września 2019 r., 10 września 2019 r. wierzyciel złożył wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności. Sąd nadał klauzulę i tym samym wierzyciel mógł w tamtym momencie złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Zrobił to jednak dopiero w styczniu 2024 r. Czy roszczenie tego wierzyciela już się przedawniło?
Odpowiedź brzmi: Nie! Roszczenie potwierdzone wyrokiem sądu, zgodnie z aktualnym terminem 6-letnim, przedawni się dopiero w 2025 r. Termin utraty aktualności upłynie dopiero wraz z ostatnim dniem roku kalendarzowego, czyli 31 grudnia. Przedawnieniu uległy już jednak odsetki za okres ponad trzech lat liczonych od daty wszczęcia egzekucji.
Dlaczego klienci nam ufają?
Praca tylko na podstawie umowy z gwarancjami
✅ 29 wykwalifikowanych prawników
✅ 1000+ zadowolonych klientów
✅ 900+ wygranych spraw
✅ 50+ milionów zaoszczędzonych środków
Zostaw opinię o współpracy z naszą kancelarią
[react_reviews_pl]
Wyniki naszej pracy
Przedawnienie długu to instytucja prawna, która budzi wiele emocji zarówno wśród dłużników, jak i wierzycieli. Dla jednych to szansa na uwolnienie się od zobowiązań, dla innych – ryzyko utraty możliwości odzyskania należności. W kontekście komornika sądowego, pozbawienie ważności długu ma szczególne znaczenie, ponieważ może oznaczać zakończenie postępowania egzekucyjnego. Warto zatem znać terminy pozbawienia ważności, aby skutecznie chronić swoje interesy. Jak mawiał rzymski prawnik Ulpian: „Prawo nie może istnieć bez znajomości prawa” (łac. „Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia”).
Jakie rodzaje długów mogą ulec przedawnieniu?
Utracie aktualności mogą ulec różne rodzaje zobowiązań, w tym:
Długi cywilne (np. pożyczki, faktury), | Kredyty bankowe, |
Zobowiązania podatkowe, | Mandaty i kary administracyjne |
Każdy z tych rodzajów należności może mieć inny okres utraty aktualności, co wynika z charakteru zobowiązania oraz przepisów prawa.
Przepisy prawa regulujące przedawnienie
Podstawowym aktem prawnym regulującym nieważność w Polsce jest Kodeks cywilny (art. 117–125). Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf] str. 30, podstawowy termin nieważności wynosi 6 lat, a dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata. W przypadku zobowiązań podatkowych, ekspirację reguluje Ordynacja podatkowa (art. 70–74).
Dwa modele przedawnienia
- Obrót powszechny, profesjonalny, a także roszczenia (kontraktowe) konsumenta
wobec przedsiębiorcy – zasady ogólne:
- dotychczasowa formuła
Upływ preskrypcji nie powoduje wygaśnięcia roszczenia tylko jego osłabienie.
Dług istnieje – jeżeli dojdzie do spełnienia świadczenia, wierzyciel może skorzystać z soluti retentio (świadczenie jest należne)
Dodatkowo preskrypcja tylko na zarzut (odpowiednio wyraźny)
Wyrok SN z 23.3.2018 r., I CSK 351/17: Nie jest dopuszczalne podniesienie zarzutu przedawnienia w sposób dorozumiany.
2. Obrót konsumencki – nieprawomocność konsumencka:
- roszczenia (kontraktowe) przedsiębiorcy wobec konsumenta
- nowa regulacja, przewidziana w art. 117 §2 1 oraz w art. 1171 KC
Dwa ważne pytania:
- czy dług nadal istnieje?
- jakie są przesłanki ekspiracji?
*[ r.pr. dr hab. Michał Wojewoda, prof. UŁ Instytucja przedawnienia po zmianach kodeksu cywilnego]
Darmowa konsultacja prawnika – online 30 minut z online analizą dokumentów w Twojej sprawie
Po ilu latach przedawnia się dług u komornika?
Zacznijmy od podstaw. Ekspiracja kosztów to instytucja prawna, która oznacza, że po upływie określonego czasu wierzyciel traci możliwość dochodzenia swojego roszczenia na drodze sądowej lub egzekucyjnej. Podstawowy termin przedawnienia wynosi 6 lat, a w przypadku roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata.
Jednakże, jak podkreśla prof. dr hab. Ewa Łętowska, „pozbawienie ważności to nie tylko kwestia czasu, ale także okoliczności, które mogą ten czas przerwać lub zawiesić”.
W kontekście egzekucji komorniczej, kluczowe znaczenie ma moment wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 121 Kodeksu cywilnego https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf str. 30, rozpoczęcie egzekucji przerywa bieg pozbawienia ważności. Oznacza to, że jeśli komornik wszczął postępowanie przed upływem terminu nieważności, dług nie ulega przedawnieniu, nawet jeśli egzekucja trwa latami.
Warto jednak pamiętać, że samo pozbawienie ważności nie oznacza automatycznego „zniknięcia” długu. Jak zauważył prof. Zbigniew Radwański, „przeterminowanie to jedynie bariera proceduralna, która nie likwiduje zobowiązania, ale jedynie pozbawia wierzyciela możliwości dochodzenia go na drodze sądowej”. Dłużnik może więc dobrowolnie spłacić dług nawet po jego przeterminowaniu, choć nie ma już takiego obowiązku.
Klienci interesują się – prawnik odpowiada – na temat roli świadomości prawnej. Zarówno wierzyciele, jak i dłużnicy powinni znać terminy przeterminowania, aby skutecznie chronić swoje interesy. Dla wierzycieli to szansa na szybkie i skuteczne dochodzenie roszczeń, a dla dłużników – możliwość uniknięcia długotrwałej egzekucji.
Jakie długi nie podlegają przedawnieniu?
Prawo zakłada sytuacje, w których długi NIGDY się nie przedawnią. Niezależnie od tego, ile lat minie bez domagania się ich spłaty, gdy wierzyciel w końcu sobie o tym przypomni, dług musi być spłacony. Jest to rzadkie, jednak obowiązuje w kilku typach. Po pierwsze dotyczy to roszczeń innych niż majątkowe – oznacza to na przykład, że alimenty nie ulegają dezaktualizacji! Po drugie obowiązuje to w części kapitałowej kredytów hipotecznych – przedawnienie dotknie samych odsetek, część kapitałowa jednak nie ulegnie przeterminowaniu.
Poniżej przedstawiamy kilka przykładów terminów przeterminowania, które są regulowane przez polskie prawo.
Rodzaj długu | Okres przedawnienia |
Roszczenia, które zostały zatwierdzone wyrokiem sądu lub innej instytucji, która posiada odpowiednie uprawnienia. Stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, przedawniają się jednak z upływem trzech lat. | 6 lat |
Zobowiązania gospodarcze (debet na koncie, niezapłacone faktury) | 2 lata |
Zobowiązania podatkowe (przedawnienie długu z tytułu nieopłaconego podatku dochodowego, VAT, ZUS) | 5 lat |
Mandat za jazdę bez biletu komunikacją (roszczenia z tytułu opłaty za jazdę bez ważnego biletu komunikacyjnego) | 1 rok |
Usługi telekomunikacyjne, czynsz, kredyt lub pożyczka (bank, chwilówka), mandat karny | 3 lata |
Czy wszystkie długi mają ten sam okres przedawnienia?
Nie wszystkie zobowiązania finansowe ulegają ekspiracji w jednakowym terminie – okres ten zależy od rodzaju należności. Na przykład, roszczenia wynikające z umów cywilnoprawnych zazwyczaj przedawniają się po 6 latach, a te związane z działalnością gospodarczą – po 3 latach.
Długi podatkowe czy składki do ZUS mają odrębne, często dłuższe okresy ekspiracji, regulowane odrębnymi przepisami. Warto również pamiętać, że niektóre działania, takie jak uznanie długu lub wniesienie sprawy do sądu, mogą przerwać bieg przedawnienia.
Dlatego zawsze należy sprawdzić konkretne regulacje odnoszące się do danego zobowiązania. Okres przedawnienia zależy od rodzaju zobowiązania. Na przykład:
- Długi prywatne (np. pożyczki od znajomych) przedawniają się po 6 latach,
- Zobowiązania podatkowe – po 5 latach,
- Kredyty bankowe – po 3 latach (jeśli dotyczą działalności gospodarczej).
Darmowa konsultacja prawnika – online 30 minut z online analizą dokumentów w Twojej sprawie
Czy komornik może egzekwować przedawniony dług?
Komornik sądowy nie ma prawa egzekwować długu który utracił swoją aktualność. Jeśli dłużnik zgłosi nieważność, komornik jest zobowiązany do zakończenia postępowania egzekucyjnego. Jednak wierzyciel może próbować kwestionować przedawnienie, dlatego warto znać swoje prawa.
Egzekutor sądowy działa na podstawie prawomocnego tytułu wykonawczego, co oznacza, że jeśli wierzyciel uzyskał nakaz zapłaty i doprowadził do nadania mu klauzuli wykonalności, może wszcząć postępowanie egzekucyjne. Sam fakt ekspiracji nie oznacza, że komornik automatycznie zaprzestanie działań – dłużnik musi samodzielnie podnieść zarzut przedawnienia przed sądem.
Jeśli sąd uzna, że roszczenie uległo nieprawomocności, egzekucja powinna zostać umorzona. Niestety, w praktyce wielu wierzycieli próbuje odzyskać przedawnione należności, licząc na brak reakcji dłużnika. Dlatego warto znać swoje prawa i odpowiednio reagować na wszczęcie egzekucji.
Czy przedawnienie automatycznie oznacza brak egzekucji?
Nie zawsze. Przedawnienie musi zostać zgłoszone przez dłużnika. Jeśli dłużnik nie zgłosi przedawnienia, komornik może kontynuować egzekucję. Dlatego tak ważne jest, aby dłużnicy byli świadomi swoich praw i terminów przedawnienia.
Pozbawienie ważności nie powoduje, że dług przestaje istnieć, a wierzyciel nadal może próbować dochodzić swoich roszczeń, szczególnie jeśli nie zostało ono podniesione przed sądem. Jeżeli sprawa trafi do egzekutora, dłużnik musi sam zgłosić zarzut przedawnienia, ponieważ organ egzekucyjny nie bada tej kwestii z urzędu.
W niektórych przypadkach wierzyciel może także stosować inne formy nacisku, np. windykację pozasądową. Dlatego tak ważne jest śledzenie terminów pozbawienia ważności i odpowiednie reagowanie na próby egzekucji. Znajomość przepisów pozwala skutecznie bronić się przed bezpodstawnymi roszczeniami.
Jak sprawdzić, czy dług jest przedawniony?
Aby sprawdzić, czy dług jest przedawniony, można skorzystać z usług Biura Informacji Kredytowej (BIK). Warto przy tym pamiętać, że informacje o nieważnych mogą nadal figurować w rejestrze dłużników. W takim przypadku dłużnik ma prawo wystąpić z wnioskiem o ich usunięcie.
Aby sprawdzić, czy dług jest przedawniony, należy:
- Ustalić datę powstania zobowiązania,
- Sprawdzić okres przeterminowania dla danego rodzaju zadłużenia,
- Skonsultować się z prawnikiem lub doradcą prawnym.
Warto również przejrzeć dokumentację dotyczącą długu, np. umowy, faktury czy decyzje administracyjne.
Przedawnienie długu w praktyce
Pan Paweł nie opłacił faktury opiewającej na 10 tys. złotych. Termin zapłaty minął 15 maja 2022 r. Data wymagalności roszczenia dla takiego zobowiązania to zatem 16 maja 2022 r. W tym przypadku termin przedawnienia długu wynosi 2 lata. Jeżeli nikt nie przerwie biegu przedawnienia długu do 31 grudnia 2024 r., od 1 stycznia 2025 r. pan Jan nie będzie miał obowiązku zwrócenia pieniędzy.
Jakie prawa ma dłużnik w przypadku przedawnienia długu?
Dług przedawniony nie znika, a przekształca się w tzw. „zobowiązanie naturalne”, które nie podlega przymusowi państwowemu, tzn. nie może być dochodzone przed sądem, ani egzekwowane przed komornikiem.
Warto jednak zauważyć, że przedawnienie roszczenia nie wpływa na możliwość dodania informacji gospodarczych do rejestrów prowadzonych przez biura informacji gospodarczej – wierzyciele mogą przekazywać informacje o zobowiązaniach przedawnionych. Bez wątpienia jest to czynnik wpływający na sytuację gospodarczą dłużników – takie wpisy mogą wpłynąć negatywnie na decyzję kredytową. Dodatkowo, w takim przypadku utrudniony będzie dostęp do zakupów ratalnych, czy do skorzystania z oferty samochodów w leasingu. Jest to czynnik mogący skutkować tym, że należność zostanie odzyskana nawet w przypadku utraty aktualności. Warto więc dbać o własne finanse i kontrolować na bieżąco wszystkie wydatki.
Dłużnik ma prawo:
- Wnieść sprzeciw wobec egzekucji przeterminowanego długu,
- Negocjować z wierzycielem,
- Skorzystać z pomocy prawnej w celu ochrony swoich interesów.
Darmowa konsultacja prawnika – online 30 minut z online analizą dokumentów w Twojej sprawie
Jakie przepisy regulują przedawnienie długu?
Ekspiracja kosztów to jedna z najbardziej fascynujących i jednocześnie kontrowersyjnych instytucji prawa cywilnego. Z jednej strony chroni dłużnika przed nieograniczoną w czasie odpowiedzialnością, z drugiej – stanowi wyzwanie dla wierzycieli, którzy muszą działać szybko, aby nie utracić swoich roszczeń. Jak powiedział niemiecki filozof prawa Gustav Radbruch: „Prawo to porządek, który służy sprawiedliwości”. Nieważnośćjest właśnie takim narzędziem, które wprowadza porządek, ale jednocześnie wymaga głębokiego zrozumienia przepisów.
Nieważność długu regulują:
- Kodeks cywilny (art. 117–125) [https://przepisy.gofin.pl/przepisy,3,9,9,204,440272,20240829,art-117-125-przedawnienie-roszczen.html] – dla długów cywilnych,
- Ordynacja podatkowa (art. 70–74) [https://przepisy.gofin.pl/przepisy,6,23,63,767,213515,20190101,art-70-ustawa-z-dnia-29081997-r-ordynacja-podatkowa.html] – dla zobowiązań podatkowych,
- Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji [https://przepisy.gofin.pl/przepisy,2,238,238,756,,,ustawa-z-dnia-17061966-r-o-postepowaniu-egzekucyjnym-w.html ] – dla mandatów i kar.
Moję sądzenie na ten temat terminów w sprawach prawniczych: „Krótszy termin dezaktualizacji dla roszczeń gospodarczych to wyraz zaufania ustawodawcy do profesjonalizmu przedsiębiorców. Jednocześnie stanowi to wyzwanie dla wierzycieli, którzy muszą działać szybko i skutecznie.”
Ordynacja podatkowa (art. 70–74)
W przypadku zobowiązań podatkowych, pozbawienie ważności następuje po 5 latach. Jest to dłuższy termin niż w przypadku roszczeń cywilnych, co wynika z charakteru zobowiązań wobec państwa.
Moję sądzenie na ten temat: „ Pozbawienie ważności podatkowe to przykład, jak państwo balansuje między ochroną interesów Skarbu Państwa a prawami podatników. To delikatna równowaga, która wymaga precyzyjnych regulacji.”
Przykłady z życia – dlaczego przepisy są ważne?
- Przypadek 1: Dług pożyczkowy
Pan Andrzej pożyczył od znajomego 10 000 zł w 2017 roku. W 2024 roku znajomy postanowił odzyskać pieniądze, ale Pan Jan zauważył, że dług już się przedawnił (6 lat od daty pożyczki). Dzięki znajomości przepisów, Pan Jan uniknął egzekucji komorniczej.
Myśl prawnika: „To klasyczny przykład, jak znajomość prawa może uchronić przed nieprzyjemnymi konsekwencjami. Przedawnienie to nie tylko instytucja prawna, ale także narzędzie obrony dla dłużników.”
Przypadek 2: Zobowiązania podatkowe
Firma ABC nie zapłaciła podatku VAT w 2016 roku. W 2022 roku urząd skarbowy wszczął postępowanie egzekucyjne, ale okazało się, że zobowiązanie już się przedawniło (5 lat od daty powstania).
Myśl prawnika: „Przedsiębiorcy często zapominają, że przedawnienie dotyczy również zobowiązań podatkowych. To błąd, który może kosztować ich utratę znacznych kwot.”
Darmowa konsultacja prawnika – online 30 minut z online analizą dokumentów w Twojej sprawie
Najczęstsze pytania od naszych klientów:
Czy po przedawnieniu długu komornik może nadal prowadzić egzekucję?
Nie, jeśli dłużnik zgłosi nieprawomocność, komornik musi zakończyć postępowanie.
Jak można zatrzymać egzekucję przedawnionego długu?
Należy złożyć wniosek o stwierdzenie nieprawomocności do sądu.
Jakie dokumenty są potrzebne, aby udowodnić przedawnienie długu?
Potrzebne są dokumenty potwierdzające datę powstania zobowiązania, np. umowy, faktury.
Czy wierzyciel może próbować odzyskać przedawniony dług?
Tak, ale dłużnik może się bronić, powołując się na ekspirację.
Co zrobić, gdy komornik zajmie konto bankowe za przedawniony dług?
Należy niezwłocznie złożyć sprzeciw i udowodnić nieprawomocność.
Dezaktualizacja długu to ważna instytucja prawna, która może uchronić dłużnika przed nieuczciwymi praktykami wierzycieli. Warto znać swoje prawa i terminy dezaktualizacji, aby skutecznie bronić swoich interesów. Jak mawiał Cyceron: „Summum ius summa iniuria” – najwyższe prawo może być największą krzywdą. Dlatego tak ważne jest, aby korzystać z prawa w sposób świadomy i odpowiedzialny.
Jeśli masz wątpliwości co do pozbawienia ważności swojego długu, skonsultuj się z prawnikiem. Pamiętaj, że znajomość prawa to Twoja najlepsza broń w walce o sprawiedliwość.